Noodverlichting
Noodverlichting heeft als belangrijkste functie de veiligheid van personen in gebouwen of op werkplekken te waarborgen. De nood-evacuatieverlichting is noodzakelijk zodat de aanwezigen, in een gebouw of op een werkplek, op een veilige manier het pand verlaten om zo paniek te voorkomen. Noodverlichting werkt op een eigen voedingsbron, dus onafhankelijk van de bron van de normale verlichting. De noodverlichting schakelt dan ook in als de normale verlichting in gebreke blijft, een must als het gaat om de veiligheid.
Bij noodverlichting denkt men vaak aan brand of andere directe gevaren. Echter wordt een noodverlichting niet alleen gebruikt bij brand. Als de stroomvoorziening weg valt kan er paniek ontstaan. Als er deze situatie niet voldoende daglicht is, kunnen er calamiteiten ontstaan.
De installatie moet dan ook voldoende lichtsterkte hebben om de vluchtweg duidelijk te verlichten en markeren voor minimaal 1 uur. Door een goede noodverlichtingsinstallatie kan een gebouw zo snel mogelijk ontruimd worden.
Bij nieuw- of verbouw kunnen wij de projectering voor u verzorgen, maar natuurlijk ook het onderhouden van uw installatie.
In de wetgeving stelt men het onderhoud aan uw noodverlichting verplicht. Het onderhoud moet jaarlijks worden uitgevoerd door een deskundig persoon.
Beschadiging, omgevingsinvloeden of ouderdom maken het vervangen van componenten noodzakelijk. De betrouwbaarheid van de armaturen blijft, als u de onderdelen van uw noodverlichting op tijd vervangt. Daarmee wordt de veiligheid binnen het pand gewaarborgd. Preventief onderhoud garandeert een veilige installatie en voorkomt onnodige defecten, bovendien bespaart het kosten in onderhoud. Wij ontzorgen u graag en kunnen desgewenst ook de meerjarige planning met kosten indicatie voor u verzorgen.
Noodverlichting, een veiligheid product
Om een optimale noodverlichting te realiseren zijn er twee systemen welke u kunt toepassen. Waarom noodverlichting als veiligheid product wordt gezien? Als de netspanning wegvalt, moeten noodverlichtingsarmaturen binnen 20 seconden 100% verlichting leveren ( responstijd 15 seconden voor opstarten van de noodstroominstallatie en 5 seconden voor het volledig branden van de lichtbron) met een autonomie van minimaal 60 minuten.
Optie 1: Decentrale noodverlichting.
Bij decentrale systemen worden de functies energieopslag (kleine accu's), netbewaking, energietoevoer en functionaliteit noodlicht binnen de behuizing van de armaturen geintegreerd.
Optie 2: Centraal gevoede noodverlichting.
Bij centrale gevoede systemen wordt de energie versterkt vanuit een centraal opgestelde energie bron. In de Europese norm NEN-EN 50171 zijn de basisvoorwaarden omschreven voor de aanleg, functionaliteit en uitvoering van de voeding ten behoeven van centrale noodverlichtingssystemen.
Voor levering en onderhoud van centrale- en decentrale noodverlichting zijn er steeds meer opties. Uiteraard weten we allemaal al wel dat led verlichting een besparing oplevert in het energie verbruik. Daarnaast is het zo dat ook digitale monitoring al mogelijk is, op afstand of op locatie. Met deze monitoring kunnen we alles in kaart brengen en zorgen voor efficient onderhoud, dit levert u uiteraard ook weer een kostenbesparing op en zekerheid van functionaliteit van uw veiligheidsvoorzieningen.
Centrale onderhoud
Een centraal gevoed systeem bewaakt de netspanning en voorziet permanente en niet-permanente armaturen van spanning. Alle armaturen worden aangesloten op een kast met accu's die voldoende capaciteit hebben om alle armaturen een uur te laten branden. Het onderhoud aan de accu's kan daardoor op een centrale locatie binnen het gebouw plaatsvinden en niet per individueel armatuur. Een centraal bedieningspaneel zorgt ervoor dat alles gemakkelijk op 1 locatie uitgelezen kan worden.
Wanneer is een centrale noodverlichtingsinstallatie boven een decentraal systeem te verkiezen?
- In ruimten met te hoge of te lage omgevingstemperaturen. Zal de levensduur van de accu's in decentrale armaturen sneller achteruitgaan.
- In situaties waar hoge lichtopbrengsten vereist zijn. Bij werkplekken met verhoogd risico bijvoorbeeld, dienen in noodgevallen eerst bepaalde processen te worden beeindigd.
- Als noodverlichtingsarmaturen moeilijk te bereiken zijn. Bij centrale noodverlichting bevinden zich de batterijen in de kast. Men hoeft dus niet bij iedere armatuur afzonderlijk de batterij te verwisselen.
- Visuele controle voeding en monitoringssysteem.
- Testen van Autonomie en functietest.
- Accu controle.
- Lader controle.
- Individuele groepsstromen controle.
- Rapportage logboek
Decentrale onderhoud
Er is geen centraal systeem dat alles in een keer voorziet van onderhoud, maar ..
- De ontwikkeling op decentrale noodverlichting staat niet stil. Ook hier zijn er systemen ontwikkeld om storingen/defecten in een systeem overzichtelijk te maken zodat er makkelijker onderhoud uitgevoerd kan worden, ook daarin kunnen wij u ondersteunen.
Beschadiging, omgevingsinvloeden of ouderdom maken het vervangen van noodverlichtings-componenten noodzakelijk. Vervangt u de onderdelen van uw decentrale noodverlichting op tijd, dan blijft de betrouwbaarheid van de armaturen. En daarmee de veiligheid binnen het pand, gewaarborgd. Enorm belangrijk voor u en alle aanwezigen in het pand! Bij decentraal onderhoud worden elke armaturen en componenten los van elkaar onderhouden.
Is noodverlichting verplicht?
Ja, het is verplicht om noodverlichting te hebben. Dit is vastgelegd in diverse wet- en regelgevingen. Bijvoorbeeld de Arbowet en het BBL(besluit bouwwerken leefomgeving )hebben het over noodverlichting.
Noodverlichting is een verzamelnaam van meerdere soorten vervangingsverlichting. In de meeste gevallen wordt gesproken over vluchtrouteaanduiding en vluchtrouteverlichting. Vluchtrouteaanduiding zijn beter bekend als de groene bordjes met rennende mannetjes. Vluchtrouteverlichting valt vaak niet op en gaat pas aan als de stroom uitvalt. Als er over noodverlichting wordt gesproken in het BBL gaat dit over beide. De Arbowetgeving wordt veelal vergeten als we het hebben over noodverlichting. Maar hierin wordt wel degelijk gesproken over de zorgplicht van de werkgever.
Een grote fout die regelmatig gemaakt wordt is dat noodverlichting in verband wordt gebracht met brand, maar dat is niet zo. Noodverlichting is bedoelt zodat de uitgang ook nog kan worden gevonden als de spanning/stroom uitvalt.
Redenen om batterijsets tijdig te vervangen bij decentrale noodverlichting:- Het handhaven van de lichtopbrengst van 1 lux bij spanningsuitval.
- De electronica printplaten kunnen sneller verouderen of defect raken wanneer bij defecte batterijen hogere stromen kunnen gaan lopen.
- Om de voorgeschreven brandduur van 1 -3 uur te behalen.
- Het merk en de specificaties van de batterijsets.
- Frequentie en de tijdsduur waarin de armaturen worden geschakeld in noodbedrijf.
- De omgevingstemperatuur: Hoge of te lage omgevingstemperatuur vermindert de capaciteit.
- De batterijen niet jaarlijks geheel ontladen worden. Gebeurd dit wel jaarlijks dan kunt u de sets iedere 4 jaar preventief vervangen.
- Batterijen die defect zijn dienen direct vervangen te worden. Het armatuur kan niet correct functioneren tijdens netspanningsuitval met een defecte batterij.
- Bij voorkeur kiest u batterijsets die voldoen aan de hoger gestelde eisen.
- Tegen hogere temperaturen kunnen.
- Pleeg regelmatig onderhoud. Ontlaad de batterijen in de armaturen minstens 1x per jaar door het armatuur in noodbedrijf te schakelen.
Waarom noodverlichting?
Gemiddeld zijn er tot 27.341 onvoorziene stroomstoringen. Dit zijn kleine onderbrekingen van het net bijvoorbeeld kabel breuken, graafwerkschades, veroudering van het netwerk en het zwaarder belasten van het net. Alle onderbrekingen hebben (grote) gevolgen voor de inwoners en gebruikers. Bij situaties waar de stroom wegvalt is een goede noodverlichting van belang. Een installatie moet dan ook voldoende lichtsterkte hebben om de vluchtweg duidelijk te verlichten en markeren. Door een goede noodverlichtingsinstallatie kan eventuele paniek voorkomen worden en kan het gebouw zo snel mogelijk ontruimd worden. Met een goede noodverlichtingsinstallatie kan de werknemer veilig zijn werkzaamheden afronden en hun werkplek verlaten.
Regeling/normen
Als experts in veiligheid op het gebied van noodverlichting zorgen wij er natuurlijk ook voor dat uw systemen voldoen aan de gestelde normen. In Nederland zijn er diverse regelingen en normen van kracht waar een noodverlichting aan moet voldoen.
Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL)
Bij deze ruimte is het belangrijk om te weten dat hier alleen wordt gesproken over vluchtrouteverlichting. Vluchtrouteverlichting in een grote ruimte wordt ook wel anti-paniek verlichting genoemd. Buiten deze ruimte groter dan 60m bevind zich de vluchtroute. Het spreekt voor zich dat deze vluchtroute ook altijd voorzien moet zijn van noodverlichting. Misschien denkt u wel: En als deze zogenaamde vluchtroute genoeg licht krijgt van buiten moet er dan ook vluchtrouteverlichting? Ja, ook dan moet er noodverlichting komen. Aangezien er op elke voorkomende situatie moet worden ingespeeld met noodverlichting. Dit betekent dat als er bijvoorbeeld in de avond iemand zich in het pand bevind en de stroom valt uit, hij of zij waarschijnlijk ook geen licht krijgt van buitenaf.
Twee veel voorkomende situaties waar noodverlichting verplicht is
volgens het Bouwbesluit (Bbl).
- In iedere ruimte groter dan 60m
- In iedere gang die gezien kan worden als vluchtroute.
Het BBL zegt ook nog iets over vluchtrouteaanduiding:
Vluchtrouteaanduiding is verplicht in een ruimte waar meer dan 50 personen kunnen samenkomen. Aangezien dit ook niet op voorhand meetbaar is wordt er vaak uitgegaan van de zelfde ruimte groter dan 60m.
Dit betekend dat vluchtrouteaanduiding in de meeste winkels, kantoren en scholen verplicht zijn. Vluchtroute aanduiding mag nooit naar niks toe wijzen. Een voorbeeld: als er in de ruimte die groter is dan 60m een pictogram (vluchtrouteaanduiding) hangt die richting een vluchtroute wijst moet er in die vluchtroute ook pictogrammen hangen die wijzen richting een nooduitgang. Daarnaast is het verplicht om altijd de juiste route aan te geven richting een nooduitgang. Dit betekent dat er in de vluchtroute duidelijk zichtbaar een vluchtrouteaanduiding moet hangen die u wijst naar de dichtstbijzijnde nooduitgang. Voor vluchtrouteaanduiding zijn bepaalde zichtbaarheidseisen.
Arbo Wet
In de Arbo-wet is het arbeidsomstandighedenbesluit van kracht en staat gezondheid en veiligheid centraal. De werkgever is verplicht zorg te dragen voor vluchtwegen en nooduitgangen. Daarbij is noodverlichting van groot belang om vluchtwegen en nooduitgangen op een veilige manier te gebruiken.
De vaak minder bekende Arbowetgeving spreekt ook over noodverlichting. Volgens de Arbowetgeving is de werkgever aansprakelijk voor de noodverlichting. Iedere werkgever is verplicht volgens zijn zorgplicht om een veilige situatie te creeren voor zijn medewerkers. Laten we hierbij de klanten en bezoekers
niet vergeten. Als het uitvallen van verlichting gevaar kan opleveren voor de personen in het gebouw, moet hier een veilige oplossing voor zijn. Deze veilige oplossing is er in de vorm van noodverlichting. Binnen enkele seconden moet er weer voldoende verlichting zijn om iedereen binnen het gebouw veilig te evacueren.
Daarnaast moet op werkplekken die gevaar kunnen opleveren bij het uitvallen van verlichting, goed werkende noodverlichting worden geplaatst. Daarnaast is de werkgever verplicht om duidelijke vluchtrouteaanduiding aan te geven. De werknemer, bezoeker of klant moet altijd weten waar de dichtstbijzijnde nooduitgang is.
Door het niet plaatsen van noodverlichting ondermijnt de werkgever zijn zorgplicht. We kunnen dus wel zeggen dat noodverlichting zondermeer verplicht is.
NEN-EN 1838
Deze norm is aangewezen in de Modelbouwverordening van het Bouwbesluit. Het beschrijft de verplichte licht technische voorschriften in gebouwen en stelt concrete en heldere eisen omtrent de omstandigheden en verantwoordelijkheden bij het inrichten van noodverlichtingsinstallaties.
NEN 6088
Deze norm is aangewezen in de Modelbouwverordening van het Bouwbesluit. De werkgever is verplicht zorg te dragen voor veilige vluchtwegen en nooduitgangen. Deze norm beschrijft welke pictogrammen er mogen worden gebruikt.
NEN 1010
Deze norm beschrijft de eisen waaraan een noodverlichtingsinstallatie aan moet voldoen. De eisen zijn niet alleen bepaald voor vluchtwegverlichting ( 1 Lux) maar stelt ook eisen voor noodverlichting in kritieke ruimtes zoals; meter- en schakelkasten, liftkamers en procescontroleruimtes (10 Lux).
NEN-EN-IEC 60598-2-22
Deze norm beschrijft de eisen waaraan noodverlichtingsarmaturen moeten voldoen. Dit wordt als uitgangspunt voor keuringsinstanties gebruikt (KEMA).
NEN-EN 50171
Deze norm beschrijft de regelgeving en algemene eisen voor centraal gevoede noodverlichtingssystemen.
NEN-EN 50172
Deze norm legt de voorschriften vast van noodverlichting; ontwerpen en onderhouden.
Regelgeving betreffende inspectie en onderhoud van noodverlichtingsinstallatie
Noodverlichting:
Hieronder vallen nood-evacuatieverlichting en vervangingsverlichting.
Nood-evacuatieverlichting:
Deze levert verlichting wanneer mensen een gebouw dan wel werkplek moeten verlaten en, indien nodig, risicovolle werkzaamheden eerst dienen af te ronden waarna men het pand kan verlaten.
- Vluchtrouteverlichting:Verlichting die de vluchtmogelijkheden effectief weergeven en veilig kunnen worden gebruikt.
- Vluchtwegverlichting: verlichting van de route zelf.
- Vluchtwegaanduiding: door pictogrammen aangegeven om mensen in staat te stellen het gebouw te verlaten.
Antipaniekverlichting:
Deze verlichting heeft als doel verlichting te leveren om paniek te voorkomen en mensen de gelegenheid te bieden om een vluchtroute te zoeken.
De verlichting heeft als doel verlichting te leveren op risicovolle werkplekken waarbij een kritiek proces afgesloten dient te worden en zo veiligheid van de personen, eventuele betrokkenen en andere aanwezige in het gebouw te kunnen waarborgen.
Benieuwd naar wat wij voor u kunnen betekenen?
Wij streven naar een optimale veiligheid voor iedereen! Benieuwd wat Kiyori voor u kan betekenen? Wij drinken graag, geheel vrijblijvend, een kop koffie met u!
